Bigos to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań polskiej kuchni, które zdobyło uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Ta aromatyczna potrawa, przygotowywana na bazie kapusty i mięsa, ma głębokie korzenie w polskiej tradycji kulinarnej i jest nieodłącznym elementem świąt, spotkań rodzinnych oraz zimowych uczt.

Co ciekawe, bigos był tradycyjnie daniem myśliwskim, stąd też jego alternatywna nazwa "bigos myśliwski". Wierzono, że danie to najlepiej smakuje, gdy jest odgrzewane kilkakrotnie, co pozwala składnikom idealnie się "przegryźć" i uwolnić pełnię smaków.

Historia bigosu

Bigos ma długą historię w polskiej kuchni, sięgającą czasów średniowiecza. Pierwotnie był przygotowywany przez szlachtę jako sposób na wykorzystanie pozostałości z uczt myśliwskich. Z czasem przepis ewoluował, a danie stało się popularne wśród wszystkich warstw społecznych.

Nazwa "bigos" ma różne interpretacje etymologiczne. Jedna z teorii sugeruje, że pochodzi od niemieckiego słowa "begossen", oznaczającego "polany". Inna teoria mówi, że nazwa wywodzi się od łacińskiego "bigutus", czyli "dwa smaki" (słodki i kwaśny), co dobrze oddaje złożony charakter tego dania.

Składniki na tradycyjny bigos

• 1 kg kapusty kiszonej
• 1/2 kg kapusty białej
• 500 g różnych rodzajów mięsa (wieprzowina, wołowina, dziczyzna)
• 300 g kiełbasy (najlepiej wędzonej)
• 100 g boczku wędzonego
• 50 g suszonych grzybów (najlepiej borowików)
• 2 cebule
• 2 jabłka (najlepiej kwaśne)
• 100 ml czerwonego wina (opcjonalnie)
• 2 liście laurowe
• 4 ziarna ziela angielskiego
• 1 łyżeczka kminku
• 4 łyżki koncentratu pomidorowego
• 50 g suszonych śliwek (opcjonalnie)
• Sól i pieprz do smaku

Przygotowanie

1. Suszone grzyby namocz w ciepłej wodzie na około 30 minut, następnie odcedź, zachowując wodę z moczenia, i pokrój na mniejsze kawałki.
2. Kapustę kiszoną odciśnij z nadmiaru soku i posiekaj. Jeśli jest bardzo kwaśna, możesz ją przepłukać zimną wodą i ponownie odcisnąć.
3. Kapustę białą poszatkuj i sparz w osolonej wodzie przez około 5 minut, następnie odcedź.
4. Na patelni podsmaż pokrojony w kostkę boczek, aż wytopi się z niego tłuszcz. Dodaj pokrojoną w kostkę cebulę i smaż, aż się zeszkli.
5. W dużym garnku (najlepiej żeliwnym) połącz kapustę kiszoną i białą, dodaj liście laurowe, ziele angielskie i kminek. Wlej około 200 ml wody lub bulionu i duś pod przykryciem przez około 45 minut, od czasu do czasu mieszając.
6. W międzyczasie pokrój mięso i kiełbasę w kostkę. Na osobnej patelni obsmaż mięso partiami, aż się zarumieni, a następnie dodaj do garnka z kapustą.
7. Dodaj kiełbasę, grzyby wraz z wodą z moczenia (uważając, aby nie dodać osadu), podsmażoną cebulę z boczkiem oraz koncentrat pomidorowy. Wymieszaj.
8. Jabłka obierz, usuń gniazda nasienne i pokrój w kostkę, a następnie dodaj do bigosu.
9. Jeśli używasz wina, dodaj je teraz i pozwól alkoholowi odparować.
10. Jeśli używasz suszonych śliwek, dodaj je pokrojone na kawałki.
11. Dopraw solą i pieprzem do smaku, wymieszaj i gotuj na małym ogniu pod przykryciem przez co najmniej 1 godzinę, od czasu do czasu mieszając.
12. Najlepiej pozostawić bigos na noc i odgrzać następnego dnia - wtedy smakuje najlepiej!

Wskazówki

Tradycyjnie bigos podaje się z chlebem, najlepiej ciemnym żytnim. Jest to danie, które zyskuje na smaku przy każdym odgrzewaniu, dlatego warto przygotować go w większej ilości i podawać przez kilka kolejnych dni.

W zależności od regionu Polski, bigos może zawierać różne składniki. W niektórych wersjach dodaje się owoce, takie jak śliwki czy rodzynki, które nadają potrawie lekko słodki smak. W innych regionach dominują pikantne przyprawy, które sprawiają, że danie jest bardziej wyraziste.

Bigos jest doskonałym daniem na zimowe dni, rozgrzewa i syci. Można go przechowywać w lodówce przez kilka dni lub zamrozić na dłuższy okres.